Στις αρχές του 18ου αιώνα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι ένα εκλεπτυσμένο και κομψό είδος τέχνης γνωστό ως «Ροκοκό», και σύντομα υιοθετήθηκε σε όλη τη Γαλλία και αργότερα σε άλλες χώρες. Η λέξη «Ροκοκό» προέρχεται από τη γαλλική λέξη rocaille, η οποία υποδήλωνε το έργο βράχου καλυμμένο με κοχύλια που χρησιμοποιήθηκε για τη διακόσμηση τεχνητών σπηλιών. Το στυλ Ροκοκό επηρέασε την εσωτερική διακόσμηση και επομένως τις διακοσμητικές τέχνες, όπως τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Αυτό το άρθρο θα ασχοληθεί αποκλειστικά με τη ζωγραφική Ροκοκό.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του Ροκοκό στυλ είναι η ελαφρότητα, κομψότητα και μια πληθωρική χρήση κυρτών φυσικών μορφών στη διακόσμηση. Σε αντίθεση με το προηγούμενο δραματικό και ηθικοπλαστικό στυλ τέχνης «Μπαρόκ», το Ροκοκό στυλ τέχνης είχε σκοπό να διασκεδάσει και να γοητεύσει, με χαριτωμένες φιγούρες και ονειρικά τοπία. Το νέο στυλ ζωγραφικής αγαπήθηκε από την αριστοκρατία της Γαλλικής Αυλής αλλά η μόδα του πέρασε γρήγορα λόγω της Γαλλικής Επανάστασης (1789-1799), η οποία επέφερε απότομο τέλος στον προνομιακό τρόπο ζωής.
Η ζωγραφική Ροκοκό στη Γαλλία ξεκίνησε με τους χαριτωμένους, απαλά μελαγχολικούς πίνακες του Antoine Watteau (1684-1721) με αποκορύφωμα τα παιχνιδιάρικα και αισθησιακά γυμνά του François Boucher (1732- 1806) και τελείωσε με τις ελεύθερα ζωγραφισμένες σκηνές του είδους του Jean-Honoré Fragonard (1732-1806).
Η ζωγραφική Ροκοκό είχε πυρήνα τους αριστοκράτες και την τέρψη τους, αντανακλούσε την καλοπέραση τους, έτσι στους περισσότερους σωζόμενους πίνακες απεικονίζονται άνθρωποι κομψά ντυμένοι, να τρώνε, να χορεύουν, να χαλαρώνουν στην ύπαιθρο και γενικά να διασκεδάζουν. Τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν ήταν απαλά, και οι σκηνές εκτυλίσσονται σε ειδικευμένα φανταστικά σκηνικά, με παράδειγμα ο πίνακας Η Κλίμακα του Ερώτα (1715-18) του Antoine Watteau. Δες το έργο πιο κάτω:
Στην Αγγλία τον 18ο αιώνα ιδρύθηκαν νέες «εταιρείες» καλών τεχνών όπως η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου και πολλοί καλλιτέχνες κέρδιζαν το ψωμί τους ζωγραφίζοντας πλουσίους άρχοντες της ανώτερης τάξης. Ίσως ο κορυφαίος και πιο γνωστός ροκοκό πίνακας είναι Ο κύριος και η κυρία Άντριους (1750) του άγγλου ζωγράφου Thomas Gainsborough (1727-1788), ο οποίος απεικονίζει ένα νεόνυμφο πλούσιο ζευγάρι, τον Ρόμπερτ Άντριους, γαιοκτήμονα και τη γυναίκα του Φράνσις με φόντο το κτήμα τους. Δες το έργο πιο κάτω:
Η σειρά έργων Marriage A-la-Mode (ελλην. Γάμοι του συρμού) του επίσης άγγλου ζωγράφου William Hogarth (1697-1764) αποτελείται από συνολικά 6 πίνακες, οι οποίοι διακωμωδούν την υψηλή κοινωνία και τα ήθη της, κυρίως τους γάμους που γίνονταν από χρηματικό συμφέρον ή για κοινωνική ανάδειξη. Ένας από τους πίνακες της σειρά, ονόματι Διευθετήσεις ενός γάμου (γύρω στο 1743) απεικονίζει το παντρεμένο ζευγάρι να κάθεται στην αριστερή γωνία και επάνω του υπάρχει η κεφάλι ενός τέρατος αφήνοντας να εννοηθεί ότι υπάρχει πρόβλημα στη σχέση τους. Δες το έργο πιο κάτω:
Οι πλούσιοι της καλής κοινωνίας συνήθιζαν να ολοκληρώνουν τη μόρφωση τους με μια «Μεγάλη Περιήγηση» (Gran Tour) της Ευρώπης και κυρίως της Ιταλίας. Έτσι τους δινόταν η ευκαιρία να εντρυφήσουν στη τέχνη και τον πολιτισμό άλλων χωρών αλλά και να διασκεδάσουν μακριά από το σπίτι τους. Η περιοδεία αυτή επηρέασε άμεσα την τέχνη. Πολλοί από τους μεγάλους περιηγητές αγόραζαν πίνακες και αγάλματα ως ενθύμια των ταξιδιών τους. Διάσημος πίνακας είναι ο Ιστιοπλοϊκός αγώνας στο Μεγάλο Κανάλι (γύρω στο 1740) του ιταλού Τζιοβάνι Κανάλ ή ευρέως γνωστός ως Καναλέτο. Ο πίνακας έγινε γνωστός χάρη στις λεπτομέρειες που τον κάνουν να μοιάζει με φωτογραφία, ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε ένα είδος αρχέτυπης φωτογραφικής μηχανής που ήταν γνωστή ως «σκοτεινός θάλαμος». Θαύμασε το έργο πιο κάτω:
Εν τω μεταξύ, στη Γαλλία το στυλ είχε ήδη αρχίσει να παρακμάζει από τη δεκαετία του 1750, όταν δέχθηκε επίθεση από κριτικούς για την επιπολαιότητα και τις διακοσμητικές υπερβολές του, και από τη δεκαετία του 1760 το νέο, πιο αυστηρό κίνημα του νεοκλασικισμού άρχισε να υποκαθιστά το ροκοκό στη Γαλλία.
