Η Κύπρος έγινε πόλος έλξης των μεταναστών τα τελευταία χρόνια, και η κοινωνία του νησιού έχει πλέον διαφοροποιηθεί σε πολυπολιτισμικό χαρακτήρα με πολίτες από ευρωπαϊκές χώρες και μη. Επιπλέον λόγω της προσφυγικής κρίσης, η Κύπρος ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί δημοφιλή προορισμό των ροών από γειτονικές της χώρες όπως η Συρία, η οποία αποτελεί την πρώτη χώρα καταγωγής αιτούντων άσυλο στην Κύπρο. Τα δημόσια σχολεία έχουν πλέον μαθητές από διαφορετικές κουλτούρες, και δυστυχώς ο ρατσισμός που ζουν καθημερινά αυτά τα παιδιά είναι γεγονός, είτε από μαθητές, είτε από τους ίδιους τους καθηγητές.
Για την Κύπρο η πολυπολιτισμικότητα αποτελεί μια νέα πραγματικότητα, στη οποία εκφράζονται ανοικτά ρατσιστικές και ξενοφοβικές διαλεκτικές. Η κοινωνία της Κύπρου ως ‘’κλειστή’’ και κυρίως πατριαρχική πριν από την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και η νομοθεσία έχει βοηθήσει πολύ στην κοινωνική ένταξη των μεταναστών, ακόμα υπάρχουν τομείς όπως η παιδεία που χρειάζονται βελτιώσεις.
Η εκπαίδευση είναι ένα από τα σημαντικότερα πεδία για την ανάπτυξη της
πολυπολιτισμικής διαλεκτικής, που αφορά την πολιτισμική διαφορετικότητα και την ισότητα ευκαιριών στην παιδεία. Γενικά, η εκπαίδευση βοηθά τους νέους να αποκτήσουν τη γνώση, να αναπτύξουν την προθυμία και τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με τους άλλους και ιδιαίτερα με
όσους διαφέρουν από τους πολλούς, τις μειονότητες. Η εκπαίδευση δεν στοχεύει μόνο στην ικανότητα κάποιου να αποκτήσει γνώσεις αλλά να είναι σε θέση να εφαρμόζει πληροφορίες που δέχεται και να είναι ανοιχτός σε νέα γνώση, γεγονός που συμβάλλει στην ανθρωπινή αξιοπρέπεια και αποτελεί βάση μιας ελεύθερης κοινωνίας. Η σωστή εκπαίδευση μειώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις διακρίσεις σε μειονότητες και βοηθά στη κοινωνική ένταξη των πολιτισμικά διαφερόντων ομάδων.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν την εξουσία να επαναπροσδιορίσουν την πραγματικότητα και κάποιοι από αυτούς είτε εκφράζουν ρατσιστικές στάσεις είτε επιλέγουν να μάχονται ενάντια στο ρατσισμό. Κάποιο καθηγητές εκφράζουν ανησυχία ότι η συνδιδασκαλία με τους αλλοδαπούς μαθητές κάνουν τους γηγενείς μαθητές να υστερούν μαθησιακά. Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί διαχωρίζουν τους μαθητές ως οι ”τόπακες’’ και οι αλλοδαποί. Οι ρατσιστικές στάσεις και πεποιθήσεις εμφανίζονται
απροκάλυπτα, μέσα από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Αν ο ίδιος ο
δάσκαλος/καθητηγής δεν αντιμετωπίζει με ισότητα τους μαθητές του, πως
περιμένει από τους μαθητές να αποδέχονται τους ”διαφορετικούς” συμμαθητές τους ως ισάξιους; Ο εκπαιδευτικός λειτούργει ως πρότυπο και ότι πει ή πράξει αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση από τους μαθητές του.
Ευτυχώς το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (Υ.Π.Α.Ν) της Κύπρου έχει προμελετήσει για αυτό το ζήτημα, με τη σύσταση Διατμηματική Επιτροπής όπου κύριο μέλημα της είναι η ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα. Στόχος της επιτροπής, είναι η μελέτη και παρακολούθηση της υφιστάμενης εκπαιδευτικής πραγματικότητας και η περαιτέρω στήριξη των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων για συναφή ζητήματα, με αναβαθμισμένο και συνεχώς εκσυγχρονιζόμενο χαρακτήρα.
Για την προώθηση της ομαλής ένταξης των μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία το Υ.Π.Α.Ν έχει ετοιμάσει κείμενο πολιτικής που εστιάζει τη δράση του σε 5 άξονες:
1. Στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας
2. Στην εφαρμογή δράσεων υποδοχής των νεοαφιχθέντων παιδιών με
μεταναστευτική βιογραφία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα
3. Στην εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών
4. Στην συλλογή και ανάλυση δεδομένων σχετικά με τις ανάγκες των μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία.
5. Στην διαπολιτισμική προσέγγιση των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων
Με τη βοήθεια του κράτους και της σωστής εκπαίδευσης στα σχολεία ελπίζουμε για μια πιο ανοιχτή, δεκτική και ίση κοινωνία για όλους!
ΠΗΓΕΣ
1. Δίκτυα Κοινωνικής Προστασίας:Μορφές παρέμβασης σε ευπαθείς ομάδες & σε
πολυπολιτισμικές κοινότητες (2005) Γιάννης Ζαιμάκης, Αγάπη Κανδυλάκη, Εκδόσεις Κριτική ΑΕ
2. Υ.Π.Α.Ν
