Η γενοκτονία των Αρμενίων είναι η πρώτη και ίσως η μεγαλύτερη γενοκτονία του 20ου αιώνα. Την τριετία 1915-1918 εξοντώθηκαν συστηματικά από τους Οθωμανούς πάνω από ενάμιση εκατομμύριο άνθρωποι. Μάλιστα πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι υπήρξε ο προάγγελος του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Χαρακτηριστική η δήλωση του Χίτλερ το 1939 “Ποιος μιλά σήμερα για τον αφανισμό των Αρμενίων:” για να δικαιολογήσει το Ολοκαύτωμα και να δείξει ότι η ανθρωπότητα γρήγορα ξεχνά. Σύμφωνα μάλιστα με αρκετούς ιστορικούς, οι Γερμανοί ενθάρρυναν τους Οθωμανούς στην εξόντωση των Αρμενίων, γιατί θεωρούσαν ότι οι Αρμένιοι ήταν προσκείμενοι στους Ρώσους. Μόνο το 2015 οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τον όρο γενοκτονία, υποκύπτοντας σε πιέσεις πολλών βουλευτών.
Όμως η γενοκτονία των Αρμενίων δεν ξεκίνησε το 1915, αλλά πολλά χρόνια νωρίτερα. Οι Αρμένιοι ήταν ένας παλαιός χριστιανικός λαός, που κατοικούσαν μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το τσαρικό ρωσικό καθεστώς ήταν κάπως ανεκτικό απέναντι τους, αν και δεν έλειπαν οι προσπάθειες, ήπιες είναι η αλήθεια, εκρωσισμού τους. Αντίθετα στην οθωμανική αυτοκρατορία υφίσταντο συνέχεια διωγμούς και σφαγές.
Ο Σουλτάνος με το πρόσχημα ότι είχαν αποσχιστικές τάσεις, προέβηκε σε άγριους διωγμούς και σφαγές εναντίον τους, με αποκορύφωμα τις σφαγές στο Σασούν (1894), τις μαζικές εκτελέσεις της διετίας 1895-1896, που στοίχισαν τη ζωή σε 300.000 Αρμενίους.
Η επικράτηση των Νεοτούρκων του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ τον Ιούλιο του 1908, παρά τις αρχικές ελπίδες που γέννησε, δεν άλλαξε την κατάσταση για τους χριστιανούς της αυτοκρατορίας. Αντί για τον σεβασμό των συνθηκών και την πραγμάτωση των μεταρρυθμίσεων, όπως είχε υποσχεθεί, το νέο καθεστώς προέβη σε νέους σκληρούς διωγμούς κατά των Αρμενίων τον Απρίλιο του 1909 στα Άδανα και την ευρύτερη περιοχή.
Αυτοί οι σπασμωδικοί και περιστασιακοί διωγμοί των Αρμενίων έγιναν συστηματικοί κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο σουλτάνος και ο τσάρος βρέθηκαν σε διαφορετικά στρατόπεδα. Στις 24 Απριλίου του 1915 οι Τούρκοι συνέλαβαν και εκτέλεσαν 250 επιφανείς Αρμενίους στην Κωνσταντινούπολη. Αυτός είναι και ο λόγος που η 24η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης για την Αρμενική Γενοκτονία και τιμάται κάθε χρόνο από την Αρμενική διασπορά.
Αμέσως μετά άρχισαν ομαδικές σφαγές του αρμενικού λαού στην Ανατολική Μικρά Ασία. Η εντολή από την οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν να τεθεί τέρμα στο ζήτημα των Αρμενίων με εξόντωσή τους και με εκτοπισμό τους στις ερήμους της αυτοκρατορίας. Από το 1915 ως το 1918 πάνω από ενάμιση εκατομμύριο Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους ή αναγκάστηκαν να εκπατριστούν.
Η γενοκτονία του 1915 παρέμεινε ατιμώρητη από τη διεθνή κοινότητα, παρότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως σύμμαχος των Κεντρικών Δυνάμεων, βρισκόταν στους ηττημένους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το τουρκικό κράτος, που διαδέχθηκε την Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν παραδέχθηκε ποτέ τη γενοκτονία των Αρμενίων, υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για επιχείρηση καταστολής όσων Αρμενίων είχαν συνεργαστεί με τις ρωσικές δυνάμεις εισβολής στην ανατολική Τουρκία και ότι οι νεκροί δεν ξεπερνούσαν τις 300.000.
Τη Γενοκτονία των Αρμενίων την έχουν αναγνωρίσει οι ακόλουθες χώρες: Αργεντινή, Βέλγιο, Καναδάς, Χιλή, Κύπρος, Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λιθουανία, Λίβανος, Ολλανδία, Πολωνία, Ρωσία, Σλοβακία, Σουηδία, Ελβετία, Ουρουγουάη, Βατικανό, Βενεζουέλα, Αρμενία, Αυστρία, Βολιβία, Τσεχία, Συρία. Επίσης την αναγνώρισαν η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) ,το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Κοινή Αγορά του Νότου (Mercosur). Επίσης οι 43 από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ, τέσσερις περιοχές της Ισπανίας (Βασκωνία, Καταλονία, Βαλεαρίδες Νήσοι, Ναβάρα), η Σκωτία, η Ουαλία και η Βόρειος Ιρλανδία και δύο περιοχές της Αυστραλίας, η Νέα Νότιος Ουαλία και η Νότια Αυστραλία.
Στις 23 Απριλίου του 2014 ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε για πρώτη φορά συγγνώμη από τα εγγόνια των θυμάτων της γενοκτονίας, αλλά αρνείται πεισματικά να την αναγνωρίσει. Κανένας δεν ξέρει αν αυτό είναι προάγγελος αλλαγής της στάσης της Τουρκίας προς τη γενοκτονία στα επόμενα χρόνια ή μια εντυπωσιακή κίνηση για να μετριάσει την παγκόμσια κατακραυγή.
