Ο μαγικός ρεαλισμός είναι ένα λογοτεχνικό κίνημα που άνθισε στα μέσα του 20ου αιώνα και προσδιορίζεται ως η υφολογική ανησυχία και το ενδιαφέρον για ανάδειξη του μη πραγματικού ή αλλόκοτου ως κάτι καθημερινό και κοινό. Εν ολίγοις, περιγράφει ένα έργο φαντασίας όπου η φαντασία διολισθαίνει στην καθημερινή ζωή. Ωστόσο, η εστίαση δεν είναι στα φανταστικά στοιχεία της ιστορίας, όσο στο τι σημαίνουν αυτά τα στοιχεία για τους χαρακτήρες. Η φαντασία συχνά λειτουργεί ως εκτεταμένη μεταφορά, εξωτερικεύοντας κάποιο είδος εσωτερικής σύγκρουσης ή ηθικού διλήμματος στη ζωή του πρωταγωνιστή.

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά από έναν κριτικό τέχνης, τον Γερμανό Franz Roh, για να περιγράψει έναν πίνακα που απεικόνιζε μία πραγματικότητα αλλοιωμένη και έφτασε στην ισπανική γλώσσα το 1925 με την μετάφραση του βιβλίου «Realismo mágico».

Ενώ, ο  Αρτούρο Ούσλαρ Πιέτρι (Arturo Úslar Pietri) στο δοκίμιό του «El cuento venezolano» (ελεύθερη μετάφραση:Tο παραμύθι της Βενεζουέλας), το 1947, εισάγει τον όρο «μαγικός ρεαλισμός» στην ισπανόφωνη λογοτεχνία για να αναφερθεί στη διηγηματογραφία της Βενεζουέλα . Ενώ ο πρωτοπόρος του μαγικού ρεαλισμού θεωρείται ο Αλέχο Καρπεντιέρ (Alejo Carpentier), ο οποίος στο μυθιστόρημα του «El reino de este mundo» (Η επί γης βασιλεία) το 1949, με θέμα την επανάσταση των Αφρικανών σκλάβων στην Αϊτή κάνει αναφορά στο «θαυμαστό πραγματικό».

Ο μαγικός ρεαλισμός αναπτύχθηκε πολύ έντονα κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, όντας το αποτέλεσμα της αντίθεσης μεταξύ δύο τάσεων που συνυπήρχαν εκείνη την εποχή στη Λατινική Αμερική: η κουλτούρα της τεχνολογίας και η κουλτούρα της δεισιδαιμονίας.

Μεταξύ των κυρίαρχων εκπροσώπων βρίσκονται ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (Gabriel García Márquez) από την Κολομβία και ο Μιγκέλ Άνχελ Αστούριας (Miguel Ángel Asturias) από τη Γουατεμάλα, βραβευμένοι και οι δύο με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.  

Σας προτείνουμε να διαβάσετε τα ακόλουθα βιβλία με μαγικό ρεαλισμό:

  1. «Εκατό Χρόνια Μοναξιάς» του Gabriel García Márquez (1967). Η ιστορία ενός πατριάρχη που ονειρεύεται για μια πόλη με ονομασία Macondo και την δημιουργεί με βάση της δικής του κοσμοθεωρίας.
  2. «Το σπίτι των πνευμάτων» της Isabel Allende (1982). Η ιστορία μιας γυναίκας με υπερφυσικές δυνάμεις και με δυνατότητα επικοινωνίας με των κόσμο των πνευμάτων.
  3. «Αγαπημένη» από την Toni Morrison (1987).  Μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή ένα πρώην σκλάβο που καταδιώκεται από ένα βίαιο φάντασμα. 
  4. «Το κουρδιστό πουλί» από τον Haruki Murakami (1994). Η ιστορία ενός άντρα που αναζητά τη χαμένη γάτα του και αργότερα και την σύζυγο του του, ανακαλύπτοντας μυστικά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη πορεία σε ένα μυστικό κόσμο του Τόκυο.
  5. «Ο ωκεανός στο τέλος του δρόμου» από τον Neil Gaiman (2013). Ένας άντρας που ανασκοπεί το παρελθόν του μετά από επίσκεψη στη πόλη που ζούσε ως παιδί.